فهرست مطالب
باستر کیتون، آن صورت سنگی افسانه‌ای سینما، همیشه با ظاهری خونسرد و لبخندی همیشه بر لب دیده می‌شد. فیلم های باستر کیتون دنیایی از کمدی فیزیکی و موقعیت‌های طنزآمیز را به پرده بزرگ آورد. او که نه تنها بازیگری توانا، بلکه نویسنده، کارگردان و تهیه‌کننده‌ای خلاق بود، با مهارت‌های بدلکاری خیره‌کننده‌اش، مرزهای کمدی را جابه‌جا کرد.
اگرچه بیش از نیم قرن از درگذشت این هنرمند بزرگ می‌گذرد، اما آثارش همچنان الهام‌بخش سینماگران و محبوب تماشاگران است. در این مقاله، نگاهی خواهیم داشت به ۱۰ تا از بهترین فیلم های باستر کیتون، با مجله نوبل همراه باشید.
بهترین فیلم های باستر کیتون
قبل از معرفی بهترین فیلم های باستر کیتون بد نیست بدانید که وی، همانند بسیاری از بزرگان هنر و سینما، از کودکی با دنیای نمایش آشنا شد. در سن سه سالگی، او به همراه خانواده‌اش که نمایشگری شغل موروثی‌شان بود، پا به صحنه گذاشت. با گذشت زمان، کیتون به گروهی آکروباتیک پیوست و مهارت‌های بدلکاری خود را تقویت کرد.
این تجربه‌ها، او را برای ورود به دنیای سینما در سن 21 سالگی آماده کرد. استعداد بی‌نظیر کیتون در کمدی فیزیکی و آن چهره بی‌تفاوت و معروفش، به سرعت او را به یکی از محبوب‌ترین کمدین‌های زمان خود تبدیل کرد. همانند چارلی چاپلین، جثه کوچک کیتون در مقابل شخصیت‌های غول‌پیکر فیلم‌هایش، تضاد جذابی ایجاد می‌کرد و بر طنز موقعیت‌ها می‌افزود. در ادامه به معرفی بهترین فیلم های باستر کیتون خواهیم پرداخت.
- فیلم ژنرال (The General)
- شاگرد قصاب (The Butcher Boy)
- یک هفته (One Week)
- پشت صحنه (Back Stage)
- بز (The Goat)
- نمایشگاه (The Playhouse)
- مهمان‌نوازی ما (Our Hospitality)
- پلیس ها (Cops)
- شرلوک جونیور (Sherlock Jr)
- فیلمبردار (The Cameraman)
1. فیلم ژنرال (The General)
فیلم «ژنرال» (The General) محصول سال ۱۹۲۶، یکی از برجسته‌ترین آثار باستر کیتون در دوران صامت سینما به شمار می‌آید. این فیلم که در دوران جنگ داخلی آمریکا جریان دارد، داستان مهندسی به نام “جانِی گری” را روایت می‌کند که در پی دزدیده شدن لوکوموتیو محبوبش توسط جاسوسان ارتش اتحادیه، به تنهایی و با عبور از خطوط دشمن برای بازپس‌گیری آن تلاش می‌کند.
ژنرال به عنوان یک شاهکار کمدی فیزیکی شناخته شده و به دلیل اجرای بی‌نظیر کیتون در اوج دوران حرفه‌ای‌اش تحسین منتقدان را برانگیخته است. منتقدان سایت Rotten Tomatoes این فیلم را به عنوان نقطه اوج کارنامه کیتون می‌دانند و آن را یک اثر دوست‌داشتنی تلقی کرده‌اند.
فیلم ژنرال به دلایل متعددی به عنوان یکی از بهترین فیلم های باستر کیتون شناخته می‌شود. این فیلم نه تنها در فهرست ۱۰۰۱ فیلمی که باید قبل از مرگ تماشا کرد قرار دارد، بلکه مورد علاقه راجر ایبرت، منتقد مشهور سینما نیز بوده است. اهمیت تاریخی، فرهنگی و هنری این اثر به حدی است که در سال ۱۹۸۹ به عنوان میراثی فرهنگی در فهرست ملی فیلم ایالات متحده ثبت شد.
انجمن ملی فیلم آمریکا نیز ژنرال را در رتبه هجدهم بهترین فیلم‌های تاریخ سینما قرار داده است. علاوه بر این، کیتون بارها اظهار داشته که ژنرال فیلم مورد علاقه شخصی او بوده است. از نکات جالب دیگر درباره این فیلم، وقوع یک آتش‌سوزی در حین فیلمبرداری صحنه نبرد نهایی است که کیتون و عوامل فیلم به سرعت آن را مهار کردند.
برای مطالعه بیشتر:
بهترین فیلم های افسرده کننده
نقد و بررسی سریال آینه سیاه (Black Mirror)
بهترین فیلم های ترس از ارتفاع (آکروفوبیا)
2. شاگرد قصاب (The Butcher Boy)
باستر کیتون جوان و پرانرژی در سال ۱۹۱۷ با راسکو آربوکل، یکی از ستارگان درخشان کمدی آن دوران، آشنا شد. این آشنایی منجر به شکل‌گیری یک دوستی و همکاری طولانی‌مدت بین این دو هنرمند شد. آربوکل که در آن زمان پس از چارلی چاپلین محبوب‌ترین کمدین بود، به سرعت استعداد و توانایی‌های کیتون را شناخت و او را به دنیای سینما معرفی کرد. فیلم «شاگرد قصاب» اولین تجربه سینمایی باستر کیتون است که حاصل همین همکاری و دوستی بوده است.
در فیلم شاگرد قصاب، باستر کیتون جوان و پرشور را می‌بینیم که پس از سال‌ها اجرای نمایش‌های کمدی به همراه پدرش، قدم به دنیای جدید سینما گذاشته است. این فیلم باستر کیتون که به طور کامل ساخته راسکو آربوکل است، به باستر کیتون فرصت می‌دهد تا توانایی‌های خود را در مقابل دوربین به نمایش بگذارد. اگرچه نقش کیتون در این فیلم فرعی است، اما اهمیت ویژه‌ای دارد زیرا اولین تجربه سینمایی او به حساب می‌آید.
اگرچه شاگرد قصاب بیشتر به عنوان یکی از ساخته‌های راسکو آربوکل شناخته می‌شود، اما این فیلم نقطه آغازین مسیر موفقیت باستر کیتون بود. با حمایت و اعتماد آربوکل، کیتون به تدریج فرصت‌های بیشتری برای ایفای نقش‌های اصلی و مهم‌تر پیدا کرد. استعداد و توانایی‌های بی‌نظیر کیتون در کمدی فیزیکی و بازیگری، به زودی او را به یکی از محبوب‌ترین و تأثیرگذارترین کمدین‌های تاریخ سینما تبدیل کرد.
3. یک هفته (One Week)
فیلم «یک هفته» یکی از بهترین فیلم های باستر کیتون است که در سال ۱۹۲۰ اکران شد. این فیلم باستر کیتون نه تنها به عنوان اولین فیلمی که توسط خود کیتون ساخته شده است، بلکه به دلیل نوآوری‌های فنی و روایت طنزآمیزش، جایگاه ویژه‌ای در تاریخ سینما دارد.
داستان فیلم حول محور یک زوج جوان می‌چرخد که تصمیم می‌گیرند با استفاده از یک کیت پیش‌ساخته، خانه‌ای برای خود بسازند. اما یک شوخی شیطنت‌آمیز باعث می‌شود که قطعات خانه به اشتباه سر هم شوند و زوج جوان درگیر ماجراهای طنزآمیزی می‌شوند. کیتون با استفاده از تکنیک‌های سینمایی نوآورانه، از جمله چرخش ۳۶۰ درجه دوربین، صحنه‌های بسیار خلاقانه و دیدنی را خلق کرده است.
«یک هفته» به عنوان یکی از اولین نمونه‌های فیلم‌های کمدی فیزیکی، تأثیر بسزایی بر سینماگذاران بعد از خود گذاشت. کیتون در این فیلم با استفاده از بدلکاری‌های خطرناک و حرکات آکروباتیک، صحنه‌های طنزآمیزی را خلق کرده است که هنوز هم تماشاگران را به وجد می‌آورد.
به دلیل اهمیت تاریخی، فرهنگی و زیبایی‌شناسانه این فیلم، آن را در کتابخانه کنگره ایالات متحده به عنوان یک میراث ارزشمند نگهداری می‌کنند. “یک هفته” نه تنها یک فیلم کمدی سرگرم‌کننده، بلکه یک شاهکار هنری است که نشان می‌دهد باستر کیتون چقدر در ابتدای کار حرفه‌ای خود خلاق و نوآور بوده است.
4. پشت صحنه (Back Stage)
فیلم «پشت صحنه» یکی از همکاری‌های موفق باستر کیتون و راسکو آربوکل است که در سال ۱۹۱۹ تولید شد. در این فیلم، کیتون و آربوکل به عنوان یک تیم هماهنگ و منسجم عمل می‌کنند و نقش دو دستیار صحنه را بازی می‌کنند که در پشت صحنه یک تئاتر با چالش‌های مختلفی روبرو می‌شوند.
برخلاف بسیاری از فیلم‌های کمدی آن دوران، داستان در پشت صحنه از اهمیت چندانی برخوردار نیست و بیشتر بر روی موقعیت‌های طنزآمیز و بدلکاری‌های هیجان‌انگیز متمرکز است. باستر کیتون در این فیلم فرصت می‌یابد تا توانایی‌های خود را در زمینه کمدی فیزیکی و بدلکاری به نمایش بگذارد و صحنه‌های بسیار خنده‌دار و دیدنی را خلق کند.
پشت صحنه یکی از آخرین همکاری‌های باستر کیتون و راسکو آربوکل است که درست پس از پایان جنگ جهانی اول ساخته شده است. این فیلم نشان می‌دهد که چگونه این دو هنرمند با هم ارتباط قوی و هنری برقرار کرده بودند و توانستند با هم فیلم‌های کمدی موفقی تولید کنند.
پس از ساخت این فیلم، باستر کیتون تصمیم گرفت تا به عنوان یک کارگردان مستقل فعالیت کند و آربوکل نیز به سمت ساخت فیلم‌های بلندتر برای استودیو پارامونت رفت. پشت صحنه به عنوان یکی از آثار مهم در کارنامه هنری باستر کیتون شناخته می‌شود و نشان می‌دهد که او از همان ابتدا چه استعداد و پتانسیل بالایی در زمینه سینما داشته است.
5. بز (The Goat)
فیلم «بز» یکی از آثار کمتر شناخته شده اما بسیار جذاب باستر کیتون است که در سال ۱۹۲۱ ساخته شد. این فیلم نقطه پایانی بر دوره اولیه کارهای کیتون محسوب می‌شود، دوره‌ای که در آن او به طور مداوم از تضادها، تعقیب و گریزها و موقعیت‌های طنزآمیز استفاده می‌کرد تا داستان‌های جذابی را روایت کند. در «بز»، کیتون نقش یک مرد بدشانس را بازی می‌کند که به طور تصادفی درگیر ماجراهای عجیب و غریبی می‌شود و هویتش با یک قاتل اشتباه گرفته می‌شود.
در این فیلم باستر کیتون با استفاده از طنز خاص خود و بدلکاری‌های خطرناک، صحنه‌های بسیار خنده‌دار و دیدنی خلق کرده است. از جمله صحنه‌های معروف این فیلم، صحنه‌ای است که کیتون روی دماغه قطار نشسته و به نظر می‌رسد که در حال پرواز است. این صحنه به دلیل خلاقیت و سورئالیسمش، الهام‌بخش بسیاری از فیلمسازان بوده است. بز فیلمی است که نشان می‌دهد باستر کیتون از همان ابتدا چه استعداد و خلاقیت بالایی در زمینه سینما داشته است و ایده‌های او تا چه اندازه نوآورانه و ماندگار بوده‌اند.
6. نمایشگاه (The Playhouse)
فیلم «نمایشگاه» یکی از بهترین فیلم های باستر کیتون است که در سال ۱۹۲۱ ساخته شد. شش دقیقه ابتدایی این فیلم به تنهایی یک شاهکار سینمایی محسوب می‌شود. در این سکانس، کیتون با استفاده از یک تکنیک ابتکاری که خودش ابداع کرده بود، به تنهایی نقش‌های مختلف یک خانواده را ایفا می‌کند.
با استفاده از چندین نوار فلزی که جلوی لنز دوربین قرار می‌گرفت، کیتون می‌توانست در یک نما، چندین شخصیت را به صورت همزمان نشان دهد. این تکنیک به او اجازه داد تا صحنه‌های بسیار پیچیده و خلاقانه‌ای را خلق کند که در آن زمان بی‌نظیر بود.
در ادامه فیلم، کیتون در نقش مدیر یک نمایشگاه ظاهر می‌شود و با مشکلات و چالش‌های مختلفی روبرو می‌شود. این بخش از فیلم نیز مملو از موقعیت‌های طنزآمیز و بدلکاری‌های هیجان‌انگیز است که نشان از خلاقیت و نوآوری کیتون دارد. جالب است بدانیم که کیتون فیلم‌نامه این فیلم را پس از ازدواج با ناتالی تلمج نوشت و تجربیات شخصی خود از مسئولیت‌پذیری و مدیریت را در آن به کار برد. نمایشگاه نه تنها یک فیلم کمدی سرگرم‌کننده، بلکه یک شاهکار فنی و هنری است که نشان می‌دهد باستر کیتون چقدر در زمینه سینما پیشرو و خلاق بوده است.
7. مهمان‌نوازی ما (Our Hospitality)
فیلم «مهمان‌نوازی ما» (Our Hospitality) محصول سال ۱۹۲۳، یکی از آثار برجسته باستر کیتون است که به‌عنوان یک کمدی پیشگامانه شناخته می‌شود. داستان این فیلم درباره جوانی به نام باستر است که در قطاری به سمت زادگاهش عاشق دختری می‌شود.
پس از دعوت به منزل خانواده دختر، او متوجه می‌شود که اعضای آن خانواده قصد دارند همه اعضای خانواده او را بکشند، چرا که بین این دو خانواده دشمنی دیرینه‌ای وجود دارد. این تعارض، زمینه‌ساز صحنه‌های خنده‌دار و موقعیت‌های طنزآمیزی می‌شود که باستر کیتون با تبحر خاص خود آن‌ها را به تصویر می‌کشد.
مهمان‌نوازی ما به دلیل استفاده از ده‌ها صحنه کمدی در قالب یک داستان منسجم و دراماتیک، و همچنین فیلمبرداری زیبا و توجه به جزئیات، از جمله لوکیشن‌های وسیع، به‌عنوان یکی از بهترین آثار کیتون شناخته می‌شود. این فیلم در فهرست ۱۰۰۱ فیلمی که باید قبل از مرگ تماشا کرد قرار دارد و به‌عنوان یک نقطه عطف در ژانر کمدی مطرح است.
در حین فیلمبرداری صحنه‌ای در آبشار، کیتون دچار حادثه شد و مجبور به دریافت کمک‌های اولیه گردید، اما این حادثه به هیچ وجه از کیفیت اجرای فیلم نکاست. “مهمان‌نوازی ما” با ترکیب طنز و درام، نمایشی از مهارت بی‌نظیر کیتون در خلق لحظات کمدی ماندگار است.
8. پلیس ها (Cops)
فیلم «پلیس‌ها» یکی از آثار شاخص باستر کیتون است که در سال ۱۹۲۲ اکران شد. این فیلم به دلیل فضای تلخ و تاریکش، با دیگر آثار کمدی کیتون متفاوت است و بیشتر به آثار پایانی او شباهت دارد. تأثیر ازدواج ناموفق کیتون و مشکلات قانونی دوست صمیمی‌اش، راسکو آربوکل، بر خلق این فضای ملانکولیک بی‌تأثیر نبوده است.
در پلیس‌ها، کیتون دیگر آن جوان خوش‌بین و ایدئال‌گرا نیست و با دنیای واقعی و بی‌رحمی آن روبرو شده است. داستان فیلم، که در برخی صحنه‌ها به آثار کافکا شباهت دارد، به ما نشان می‌دهد که در دنیایی که همه به دنبال منافع شخصی خود هستند، افراد صادق و درستکار شانس موفقیت چندانی ندارند.
پلیس‌ها در زمان اکران خود به عنوان یکی از آثار مهم سال شناخته شد و در کنار آثار ادبی بزرگی مانند “سرزمین هرز” تی. اس. الیوت و “اولیس” جیمز جویس قرار گرفت. این فیلم نشان می‌دهد که کیتون علاوه بر توانایی در خلق کمدی‌های فیزیکی، قادر به پرداختن به موضوعات جدی‌تر و فلسفی نیز بوده است. پلیس‌ها اثری است که ابعاد پیچیده شخصیت کیتون و نگاه او به زندگی و جامعه را به خوبی به نمایش می‌گذارد.
9. شرلوک جونیور (Sherlock Jr)
فیلم «شرلوک جونیور» یکی از بهترین فیلم های باستر کیتون است که در سال ۱۹۲۳ اکران شد. این فیلم کوتاه اما تأثیرگذار، تمام ویژگی‌های شاخص سبک کیتون را در خود دارد: کمدی فیزیکی، بدلکاری‌های خطرناک و چهره‌ی بی‌تغییر او در برابر هر اتفاقی. داستان فیلم درباره یک آپاراتچی سینما است که به اشتباه متهم به دزدی می‌شود و در رویاهایش، خود را به جای کارآگاه مشهوری می‌گذارد. در این رویاها، کیتون با استفاده از تکنیک‌های سینمایی نوآورانه، صحنه‌های بسیار خلاقانه و سورئالیستی خلق می‌کند.
مشهورترین صحنه‌ی این فیلم، جایی است که کیتون در حال تعویض فیلم روی پروژکتور است و به طور ناگهان وارد فیلم می‌شود. این صحنه که به عنوان یکی از درخشان‌ترین لحظات تاریخ سینما شناخته می‌شود، نشان می‌دهد که کیتون چقدر در استفاده از زبان سینما خلاق و مبتکر بوده است.
شرلوک جونیور در زمان اکران خود به اندازه کافی مورد توجه قرار نگرفت، اما با گذشت زمان به عنوان یک شاهکار سینمایی شناخته شد و تأثیر زیادی بر فیلمسازان بعدی گذاشت. این فیلم، که به عنوان یک نمونه‌ی بارز از سوررئالیسم آمریکایی شناخته می‌شود، بسیاری از تماشاگران را شیفته‌ی سبک و استعداد بی‌نظیر باستر کیتون کرد.
10. فیلمبردار (The Cameraman)
فیلم «فیلمبردار» (The Cameraman) که در سال ۱۹۲۸ به کارگردانی ادوارد سج‌ویک و باستر کیتون ساخته شد، نخستین فیلم کیتون پس از عقد قرارداد با استودیو MGM است. این فیلم نمایانگر تغییرات عمده‌ای در مسیر حرفه‌ای کیتون است، چرا که او پس از جدایی از جوزف شنک، با مجبور به پذیرش قرارداد با MGM شد که تمامی مسؤولیت‌های تولید و تهیه را به عهده استودیو می‌گذاشت.
با اینکه این قرارداد به کیتون درآمد ثابت و امکان تمرکز بر روی ایده‌پردازی و کارگردانی را فراهم کرد، اما او کنترل خلاقانه خود را بر روی فیلم‌هایش از دست داد و بعدها این تصمیم را یکی از اشتباهات بزرگش دانست.
در فیلمبردار، کیتون نقش یک عکاس خیابانی را بازی می‌کند که در تلاش است تا در کارش موفق شود و همزمان رابطه عاشقانه‌اش را حفظ کند. با وجود تغییرات و محدودیت‌های جدید، کیتون به کمک کارگردان ادی سج‌ویک موفق شد بسیاری از ایده‌های خلاقانه‌اش را در فیلم پیاده کند.
این فیلم به دلیل ترکیب داستانی جذاب و صحنه‌های بداهه‌پردازانه‌اش، از جمله بازی تک‌نفره بیس‌بالی در استادیوم یانکی و صحنه‌های کمدی دیگر، به‌عنوان یکی از آثار برجسته کیتون شناخته می‌شود. فیلمبردار همچنین به‌عنوان یک الگو برای کمدی‌های رمانتیک بعدی شناخته شده و نمونه‌ای از نوآوری‌های کیتون در این دوره است.
جمع بندی
با وجود گذر زمان و پیشرفت تکنولوژی در صنعت سینما، بهترین فیلم های باستر کیتون همچنان جذابیت و طراوت خود را حفظ کرده‌اند. کمدی‌های فیزیکی و بدلکاری‌های نفس‌گیر او، همراه با چهره‌ی بی‌تعبیر و نگاه تیزبینش به جهان، او را به یکی از ماندگارترین کمدین‌های تاریخ سینما تبدیل کرده است. فیلم‌های کیتون صرفاً برای خنداندن مخاطب ساخته نشده‌اند، بلکه او به مسائل اجتماعی و فلسفی نیز در آثار خود پرداخته است.
باستر کیتون، هنرمندی بود که با استفاده از ساده‌ترین ابزارها، دنیایی از خلاقیت و نوآوری را خلق کرد. آثار او الهام‌بخش بسیاری از فیلمسازان نسل‌های بعد بوده و همچنان در سینما و تلویزیون بازسازی و اقتباس می‌شوند. تماشای فیلم‌های کیتون، تجربه‌ای فراموش‌نشدنی است که به ما یادآوری می‌کند خنده و شادی، حتی در سخت‌ترین شرایط، می‌تواند وجود داشته باشد.
در پایان، می‌توان گفت که باستر کیتون نه تنها یک کمدین، بلکه یک هنرمند تمام‌عیار بود که با آثار خود، جایگاهی ابدی در تاریخ سینما برای خود رقم زد. برای آشنایی بیشتر با دنیای جذاب و خلاقانه‌ی باستر کیتون، پیشنهاد می‌کنیم فیلم‌های او را تماشا کنید و از دنیای پرماجرای او لذت ببرید.
کدام یک از فیلم‌های باستر کیتون را بیشتر دوست دارید؟ نظرات خود را با ما در میان بگذارید.
