
بررسی و نقد فیلم تمساح خونی: اولین تجربه کارگردانی جواد عزتی
فهرست مطالب
وقتی نام جواد عزتی روی پوستر یک فیلم به عنوان کارگردان میرود، انتظارات مخاطب به شکل چشمگیری بالا میرود. او که سالها به عنوان یک بازیگر چیرهدست در ژانرهای کمدی و درام خودش را ثابت کرده، با «تمساح خونی» پا به عرصه جدیدی گذاشت.
فیلمی که در گیشه بسیار موفق عمل کرد و پس از «صبحانه با زرافهها» در رتبه دوم فروش قرار گرفت. این موفقیت تجاری سوال مهمی را پیش میکشد: آیا «تمساح خونی» واقعاً فیلم خوبی است یا صرفاً یک محصول سرگرمکننده و موفق در باکس آفیس؟ این بررسی و نقد فیلم تمساح خونی به دنبال پاسخ به همین پرسش است. با مجله نوبل همراه باشید.
از بازیگر تا کارگردان: دنیای جواد عزتی
جواد عزتی را باید یکی از بازیگران چندوجهی سینمای ایران دانست. او از تئاترهای خیابانی آغاز کرد و با نقشهایی چون بابا اتی در «قهوه تلخ» و لطیف در «دردسرهای عظیم» به چهرهای محبوب در خانههای ایرانی تبدیل شد. همکاریهایش با محمدحسین مهدویان هم رویه جدیتر و متفاوتی از بازیگری او را به نمایش گذاشت. حالا با «تمساح خونی»، او سومین بعد از وجودش را به نمایش میگذارد: کارگردانی.
این فیلم یک کمدی اکشن است که داستان دو دوست و همکار به نامهای هومن و پیمان را روایت میکند. آنها که درگیر مشکلات مالی شدهاند، تصمیم میگیرند با پول شرکت وارد یک قمارخانه زیرزمینی شوند تا یک شبه پولدار شوند، اما ماجرا آنطور که برنامهریزی کرده بودند پیش نمیرود و درگیر دردسرهای بزرگی میشوند. عزتی در این فیلم خودش نقش اول را بازی میکند و در کنار او بازیگرانی چون عباس جمشیدیفر، الناز حبیبی و سعید آقاخانی به ایفای نقش پرداختهاند.

نقد فیلم تمساح خونی: نقطه قوتها و ضعفها
در هر نقد فیلم تمساح خونی، باید به دو جنبه کلیدی توجه کرد: اجرای یک ایده تکراری و بازیگری تیم بازیگری.
ایده تکراری با اجرایی تازه
بیشک، داستان «تمساح خونی» ایدهای نوآورانه ندارد. دو دوست که با یک تصمیم احمقانه خودشان را به دردسر میاندازند، کانسپتی است که در فیلمهای کمدی ایرانی مثل «تگزاس»، «آینه بغل» و «هتل» بارها و بارها تکرار شده است. این موضوع یک ضعف محسوب میشود، اما عزتی در اجرای این ایده تلاش کرده تا تازگی به آن ببخشد. او با تنوع بخشیدن به حال و هوای روایت، تا دو سوم ابتدایی فیلم توانسته از تکراری شدن داستان جلوگیری کند. مشکل اصلی از آنجایی شروع میشود که ساختار فیلم در یک سوم پایانی دچار کندی شده و کلیشهها بیشتر از قبل خودنمایی میکنند. پایانبندی فیلم نیز کمی سرسری و عجولانه به نظر میرسد و انگار سازندگان عجله داشتهاند داستان را به سرانجام برسانند.
زوج کمدی موفق: عزتی و جمشیدیفر
مهمترین نقطه قوت فیلم، بدون شک، تیم بازیگری و به خصوص زوج کمدی جواد عزتی و عباس جمشیدیفر است. عزتی نقش هومن را برای خودش نوشته و انگار تمام تواناییهایش در طنز را در این یک شخصیت خلاصه کرده است. هومن شخصیتی دووجهی است؛ در بیرون از اجتماع آدمی ترسو و بیاعتماد به نفس است، اما پشت میز قمار، یکباره مغرور و باهوش از آب درمیآید. همین تضاد، منبع اصلی خندههای فیلم است. برخی معتقدند عزتی درگیر کلیشههای بازیگری خودش شده، اما در «تمساح خونی» او از همان نقاط قوت قبلیاش به شکلی کارآمد استفاده کرده که برای فیلم مفید واقع شده است.
عباس جمشیدیفر اما غافلگیری بزرگ فیلم است. او که در سالهای اخیر با آثاری چون سریال «یاغی» دوباره خودش را به مخاطبان معرفی کرد، در نقش پیمان درخشیده است. پیمان شخصیتی مکمل است که دوستش را مدام به سمت دردسر میکشد و خودش قربانی اصلی ماجرا میشود. قدرت اجرای کمدی جمشیدیفر در این فیلم به اوج خود میرسد و او توانسته ریزهکاریهای طنز شخصیت را به زیبایی به تصویر بکشد. شیمی بین این دو بازیگر آنقدر قوی است که بسیاری از ضعفهای فیلم را پوشش میدهد.
اکشن کمدی و شوخیهای بهجا
چاشنی اکشن در فیلم، یعنی سکانسهای تعقیب و گریز و ماشینسواری، به خوبی با فضای کمدی فیلم ترکیب شده است. این سکانسها نه تنها هیجانانگیز هستند، بلکه به پیشبرد داستان و ایجاد موقعیتهای کمدی هم کمک میکنند. شوخیهای فیلم نیز در جای درستی قرار گرفتهاند و از آنها بیش از حد ظرفیتشان استفاده نشده است. یک شوخی کمظرفیت اگر زیاد تکرار شود، کل اثر را بیمزه میکند، اما «تمساح خونی» در این زمینه موفق عمل کرده است.
نکته جذاب دیگر فیلم، تیتراژ آن است. ایدهای که در آن مکالمه دو شخصیت اصلی در قالب پشت صحنه نمایش داده میشود، ایدهای تازه و خلاقانه برای سینمای کمدی ایران است و بار طنز فیلم را در دقایق پایانی بالاتر میبرد.

شخصیتپردازی: روح فیلم
شاید بتوان گفت اصلیترین دلیل موفقیت «تمساح خونی»، شخصیتپردازی خوب آن است. هومن و پیمان شخصیتهای ملموس و قابل درکی هستند. انگیزه هومن برای پولدار شدن (بازگرداندن نامزد سابقش) یک انگیزه ساده و قابل درک است که به شخصیت عمق میدهد. او آدمی نیست که قهرمان باشد، بلکه یک آدم عادی با ترسها و آرزوهای معمولی است. همین موضوع باعث میشود مخاطب با او ارتباط برقرار کند.
در هر بررسی فیلم تمساح خونی، باید به این نکته اشاره کرد که فیلم از یک ساختار سهپردهای و قابل پیشبینی پیروی میکند. این ساختار برای یک فیلم کمدی تجاری مناسب است، اما به همان اندازه که در ابتدا کارآمد است، در انتها با کندی همراه میشود. شخصیتپردازی قوی و بازیگری خوب، این ضعف ساختاری را تا حد زیادی جبران میکنند.
آیا «تمساح خونی» ارزش دیدن دارد؟
«تمساح خونی» یک فیلم کمدی تجاری موفق است. فیلمی که برای سرگرم کردن مخاطب ساخته شده و در این زمینه عملکرد خوبی از خود نشان میدهد. اگر از طرفداران جواد عزتی هستید یا به فیلمهای کمدی ایرانی علاقه دارید و با کلیشههای این ژانر مشکلی ندارید، قطعاً از دیدن این فیلم لذت خواهید برد. شوخیهای بهجا، بازیگری درخشان عزتی و جمشیدیفر و سکانسهای اکشن کمدی، آن را به یک گزینه مناسب برای یک سرگرمی سالم تبدیل کرده است.
اما اگر به دنبال یک فیلم با داستان نوآورانه و ساختاری پیچیده هستید، «تمساح خونی» شاید انتظارات شما را برآورده نکند. این فیلم یک اثر هنری عمیق نیست، اما یک سرگرمی هوشمندانه و بامزه است که میتواند ساعتهایی شما را به خنده بیندازد. موفقیت گیشه این فیلم نشان میدهد که مخاطبان ایرانی همچنان با چنین فیلمهایی ارتباط برقرار میکنند و جواد عزتی نشان داده که میتواند به عنوان یک کارگردان هم پتانسیل بالایی داشته باشد.