فهرست
قصاص نفس، یک مجازات شرعی و قانونی است که تنها برای جرم قتل عمد صادر می شود و در صورتی که ولی دم رضایت دهد، بخشیده خواهد شد. البته این مجازات شرایط خاصی دارد که ما در این مقاله به طور کامل آن در رابطه با آن صحبت خواهیم کرد.
یکی از مجازات هایی که در قانون مجازات اسلامی به آن اشاره شده، قصاص است. این مجازات برای برخی از جرائم در نظر گرفته می شود و دو نوع قصاص نفس و قصاص عضو دارد. هر کدام از این قصاص ها برای شرایط و موقعیت های خاص اعمال می گردند؛ اما به طور کلی می توان گفت قصاص نفس برای حالتی در نظر گرفته می شود که مجرم جنایت عمدی مانند قتل مرتکب شود و قصاص عضو نیز برای جرائمی که موجب قطع یا جرح عضو شوند لحاظ خواهد شد. حال برای آنکه به طور کامل متوجه شوید قصاص نفس چیست و در چه شرایطی اجراء می شود، در ادامه همراه ما باشید.
قصاص نفس چیست؟
اگر به دنبال این هستید که بدانید قصاص نفس چیست، باید اشاره کنیم که در ماده 381 قانون مجازات اسلامی در رابطه با این موضوع به طور کامل صحبت شده است و بر اساس این ماده مجازاتی که برای قتل عمد در نظر گرفته می شود، قصاص نفس خواهد بود. البته باید گفت این قصاص زمانی قابلیت اجرا دارد که ولی دم تقاضای قصاص داشته باشد و شرایط اعمال قصاص نیز فراهم باشد. اما منظور از شرایط اعمال قصاص چیست؟
شرایط اعمال قصاص
برای آنکه مجازات قصاص نفس عملی شود، باید یکسری شرایط وجود داشته باشد که در ادامه به بررسی این شرایط می پردازیم:
- اگر یک زن مسلمان به طور عمد به قتل برسد یا کشته شود، چند حالت پیش می آید. حالت اول این است که قاتل او مسلمان باشد، در چنین حالتی اگر ولی دم تقاضای قصاص داشته باشد، باید نصف دیه را قبل از قصاص نفس مرد قاتل بپردازد. حالت بعدی مربوط به زمانی می شود که قاتل زن مسلمان، غیرمسلمان باشد؛ در چنین حالتی نیازی به پرداخت دیه نخواهد بود و در صورت درخواست ولی دم برای قصاص، این حکم اجرا خواهد شد. حالت آخری که وجود دارد نیز به شرایطی مربوط می شود که هم قاتل و هم مقتول غیر مسلمان باشند که اگر چنین شرایطی وجود داشته باشد، ما به التفاوت دیه باید باز پرداخت شود.
- اگر یک نفر دو یا چند نفر را از روی قصد و عمد به قتل برساند، اولیای هریک از مقتولان می تواند درخواست قصاص داشته باشد و برای این درخواست نیازی نیست که رضایت سایر اولیای مقتولان را بگیرد و می تواند بدون پرداخت سهم دیه دیگران، اقدامات مربوط به انجام قصاص را انجام دهد.
- اگر یک نفر، دو یا تعداد بیشتری از افراد را از روی عمد به قتل برساند و اولیای دم تمام مقتولان درخواست قصاص داشته باشند، قاتل بدون آنکه دیه ای بپردازد، قصاص خواهد شد.
- اگر قتل نفس در یکی از ماه های حرام اتفاق بیفتد یا در حرم مکه، برای پرداخت دیه شرایط فرق خواهد کرد و دیه نفس با توجه به قوانین افزایش پیدا می کند.
نحوه اجرا و انجام حکم قصاص نفس
حال اگر تمام شرایط برای اجرای حکم قصاص نفس فراهم باشد، حکم قصاص نفس چگونه اجراء و انجام می شود؟ در ماده 636 قانون مجازات اسلامی، مشخص گردیده که قصاص نفس باید به گونه ای انجام شود که کمترین آسیب و آزار به قاتل وارد شود. در ماده مذکور، مثله کردن قاتل بعد از قصاص ممنوع است و اگر چنین اتفاقی رخ دهد، بحث دیه و تعزیر مطرح خواهد شد.
با توجه به موضوعی که به آن اشاره شد، باید گفت در حال حاضر کم آزارترین روش برای اجرای قصاص نفس، استفاده از چوبه دار خواهد بود. همچنین باید اشاره کرد که اگر برای زن بارداری حکم قصاص نفس تعیین شود، اجرای حکم تا زمانی که وضع حمل صورت گیرد به تعویق خواهد افتاد.
از یک وکیل کمک بگیرید!
اگر شما یا یکی از آشناهای شما درگیر پرونده ای شده اید که مجازات درنظر گرفته شده برای آن قصاص نفس است و به حکم صادرشده اعتراض دارید، توصیه می شود پرونده را به یک وکیل بسپارید. حال اگر ساکن تهران هستید و به دنبال بهترین وکیل کیفری در جنوب تهران هستید تا پرونده را به او واگذار کنید، باید بگوییم که تصمیم شما درست ترین تصمیم ممکن است، زیرا وکیل کیفری با تجربه و تخصصی که دارد می تواند روند پیگیری پرونده را سرعت بخشد و جهت حرکت پرونده را به سمتی سوق دهد که پرونده تا حدودی به نفع موکلش تمام شود.
البته برای انتخاب بهترین وکیل جنوب تهران باید به یکسری نکات توجه داشته باشید؛ زیرا وکلایی که امروزه مشغول به فعالیت هستند، همگی مدعی هستند که بهترینند و می توانند پرونده را بهترین شکل حل کنند. در حالی که باید گفت این چنین نیست و شما باید شخصا بررسی های لازم را برای انتخاب بهترین وکیل انجام دهید. ما در سایت وکیل از ما بهترین وکلا را براساس فعالیت و سابقه ای که دارند به شما معرفی می کنیم تا شما بتوانید بررسی های لازم را انجام دهید و در نهایت انتخاب کنید پرونده را به کدام وکیل بسپارید.
آیا اعدام همان قصاص نفس است؟
با توضیحاتی که تا به اینجا در اختیارتان قرار گرفت، به احتمال زیاد اکنون فکر کنید که قصاص نفس همان اعدام است. در رابطه با این موضوع باید گفت میان اعدام و قصاص نفس شباهت هایی وجود دارد، اما با این حال تفاوت هایی نیز است که باید از آن ها مطلع شوید. این تفاوت ها عبارتند از:
- برای اجرای حکم قصاص نفس به درخواست اولیای دم نیاز می باشد، در حالی که برای اجرای حکم اعدام تنها نیاز است دادستان اقامه دعوی کند.
- قصاص یک نوع مجازات حدی است، بنابراین میزان و نوع آن در شرع و قانون مشخص شده و باید طبق آن انجام شود؛ در حالی که اعدام یک مجازات تعزیری به شمار می آید و تنها قانون در تعیین آن نقش داده است، بنابراین قاضی می تواند از چند گزینه ی مجازاتی که پیش رویش دارد، اعدام را انتخاب کند.
- صدور حکم اعدام برای جرائم مختلفی مانند محاربه، فساد فی الارض و … قابل اجرا است، اما حکم قصاص نفس تنها برای جرم قتل عمد صادر می شود.
- قصاص نفس قابل بخشش می باشد، یعنی در صورتی که اولیای دم رضایت بدهند، اجرای حکم منتفی می شود، اما در رابطه با حکم اعدام چنین شرایطی وجود ندارد، زیرا اعدام حق مدعی العموم است و قابل بخشش نخواهد بود.
کلام آخر
در این مقاله یکی از مجازات های تعیین شده در قانون و شرع، یعنی قصاص نفس را به طور کامل بررسی کردیم و به سوال اینکه قصاص نفس چیست و شرایط اجرای آن چه می باشد به طور کامل پاسخ دادیم. حال اگر شما درگیر پرونده ای شده اید که برای آن حکم قصاص تعیین شده، توصیه می شود از مشاوره های یک وکیل حرفه ای کمک بگیرید تا همه چیز به بهترین شکل پیگیری شود.
منبع: وکیل از ما
